Witryna Czasopism.pl

Naszym zamiarem było zachęcenie redaktorów czasopism, a także ludzi czynnie zajmujących się sztuką, literaturą i krytyką, aby spojrzeli na oba tomy Tekstyliów jako na istotne źródło wiedzy o najnowszej i młodej kulturze, a przy okazji zadali sobie parę pytań… Pierwsze i najważniejsze dla naszej dyskusji: pytanie o LISTĘ OBECNOŚCI PO TEKSTYLIACH. Kolejne pytania, pomocnicze: o jakich młodych twórcach kultury Tekstylia milczą? O kim warto by powiedzieć kilka słów więcej? Niech padną konkretne nazwiska – być może uda się wyłowić ciekawe osobowości. Co łączy, a co dzieli najmłodszych? Co miałoby być dla nich punktem odniesienia?

Zapraszamy do lektury, ale i do komentarzy. Mamy nadzieję na kolejne wypowiedzi o LIŚCIE OBECNOŚCI PO TEKSTYLIACH.

Chowając się za pozytywistyczną metodą podliczania i katalogowania, autorzy przerzucają pytanie i trud dociekania tego, co właściwie jest podstawą książki – na innych. Debata, której częścią jest niniejszy tekst, zadanie to podejmuje. Jest jednak pewne niebezpieczeństwo w tej dość zręcznej taktyce – może się okazać, że to, o co pytamy, nie istnieje – tak jak owo zagadkowe „coś” wypatrywane przez bohaterów obrazu Sasnala. Czy zatem monumentalny słownik Tekstylia bis nie okazałby się bytem rozdmuchanym, niczym pop-corn, sugerującym gigantyczną ucztę, a w rzeczywistości zwiększającym tylko pragnienie lub skutkujący niestrawnością?

Jeśli bowiem w dziale sztuka w nadmiarze nazwisk i faktów czegoś zabrakło, to właśnie redakcji. Przez redakcję rozumiem odpowiedni dobór informacji, ujednolicenie not, zróżnicowanie ich długości w zależności od rangi artysty. Już szybkie przekartkowanie książki pozwala stwierdzić, że nastąpiło zachwianie równowagi między fotografami i artystami uprawiającymi inne dyscypliny. Nie wiem, doprawdy, jakie znaczenie może mieć dla mnie fakt, że dana artystka czy dany artysta jest mańkutem lub też że marzy się mu/jej wycieczka do Mongolii.

Widok ten jeszcze bardziej utwierdził mnie w przekonaniu, że podział ze względu na wiek jest podziałem beznadziejnym. Ba, sęk w tym, że ja w ogóle nie lubię podziałów i wraz z Żukiem Piwkowskim staramy się dawać temu wyraz w wydawanym przez nas piśmie „tytuł roboczy”. Dziś, kiedy tyle się mówi o multimediach itp., itd., wydają mi się nieco przestarzałe nawet takie działy jak „literatura”, „sztuka”, „muzyka”; wielu artystów i innych kaowców, takich, którzy mnie interesują (ze mną włącznie, cha cha), nie umiałabym tego rodzaju kategoriom podporządkować.

O młodych pisarzach zaczyna się robić głośno zwykle wtedy, gdy występują oni jako wspólnota pokoleniowa, związana – tak jest najczęściej – negatywnymi emocjami; wspólnota pokrzywdzonych albo buntowników, którzy chcą zburzyć zastaną hierarchię, aby wywalczyć miejsce dla samych siebie. Obecnie taka wspólnota nie istnieje, pisarze niechętnie przyznają się do jakichkolwiek środowiskowych czy pokoleniowych koneksji, i – jak sądzę – nic nie wskazuje na to, żeby w najbliższych latach wspólnota znowu się zawiązała. Dlaczego?

Piszę to wszystko jednym tchem, jednocześnie dyskutując przez telefon na temat innego tekstu z młodym, wybitnym polskim fotografem dokumentalistą (rocznik '81), którego biografii na próżno szukać w dziale „Sztuka”. Dlaczego? Ano, ponieważ jego przesłany mi biogram zawierał… fałszywą datę urodzenia (rocznik '68), której w nawale pracy nie zdążyłam zweryfikować osobiście, czyli towarzysko. Całe szczęście, poczucie humoru Przemka Krzakiewicza (bo o nim mowa) nie opuściło i nie pozwoliło mu się na mnie obrazić!

Kreślenie „panoramy” wiąże się z nieuchronną koniecznością stawienia czoła dylematowi wyboru. Spory kłopot sprawia chociażby decyzja o wybraniu najbardziej podstawowego kryterium: jak wytyczyć granicę między zespołami „młodymi” (czy też: „stosunkowo nowymi”) a tymi, którym należy już przyznać status gwiazdy? Sprawa jest o tyle trudna, że zespoły dobrze znane w bluesowym światku są zazwyczaj kompletnie anonimowe poza nim, w jakiej wobec tego tak naprawdę powinny się znaleźć kategorii?

Dehnel, jaki jest, każdy widzi. Uroda i garderoba głównego bohatera czołowej powieści Bolesława Prusa. Pamiętam, jak onegdaj przebywałem na Wybrzeżu w subiektywnych celach żebraczych, jako że wymydliłem się był do cna z zasobów egzystencjalnych, i jak w najbielszy z białych dni na regularnej ulicy zgoła cywilizowanego miasta spotkałem tę brzemienną w książki postać, która wydała mi się wówczas w tak groźnym sensie „ci devant”, że pobrałem, co miałem jeszcze z nóg za resztki pasa i ukryłem doczesną powłokę w najbliższej bramie.

Nie podoba się nam buźka Miłościwie Nam Panującego? A to straszne! Jaka ta demokracja nieudana! Okropność! Trzeba wysupłać drobniaki na najbliższy tani samolot i uciekać tam, gdzie rządzący mają bardziej sympatyczne oblicza. Jednak przedtem zachęcam Państwa do cofnięcia się o kilka kroków i szerszego spojrzenia na naszą kulawą demokrację. Może z takiej poszerzonej perspektywy uda nam się dostrzec, że ten system jest dużo bardziej pojemny, bo oprócz kija o końcówkach „rządzący” i „podwładni” mieści w sobie jeszcze niepoliczalną liczbę innych, czasem dużo bardziej skomplikowanych narzędzi.

Czy osoba taka, jak w transie, czyta ten czarujący ustęp wielokrotnie, w różnych tonacjach, akcentując co rusz inne słowo? Recytuje go przed lustrem, z zachwytem śledząc każdą sylabę wychodzącą ze swoich ust? Przerywa żonie lub mężowi jakieś prozaiczne zajęcie i każe zamieniać się w słuch?

Trudno mi sobie taką osobę wyobrazić, ale widząc tak wiele peanów na temat doskonałego brzmienia tego czy innego tekstu, pochwał autorów, którzy tak wyśmienicie oddają melodię języka, muszę przyjąć istnienie takich czytelników za dobrą monetę.