nr 3 (267)
z dnia 25 marca 2011
powrót do wydania bieżącego
zapraszamy | teraz o... | autorzy | archiwum
Tegoroczny program ministerstwa kultury i dziedzictwa narodowego Wydarzenia artystyczne, a ściślej mówiąc, jego priorytet Czasopisma, wzbudził szereg kontrowersji w środowisku wydawców i redaktorów czasopism kulturalnych (czy ogólniej czasopism). Z pewnością sprawa będzie interesować wiele osób jeszcze długo. Nie krócej niż do czasu ogłoszenia kolejnego konkursu dotacyjnego, nad modyfikacją którego ministerstwo ponoć pracuje. A że jest nad czym pracować, pokazały listy otwarte i inne wypowiedzi. Zachęcamy do zapoznania się z nimi, by nie uciekły z pola widzenia i pola namysłu istotne kwestie związane z wydawaniem czasopism kulturalnych i polityką kulturalną prowadzoną w tym obszarze.
Na początek zapraszamy do lektury listu otwartego, który jako wydawca Witryny Czasopism.pl, Fundacja Otwarty Kod Kultury, przesłaliśmy 3 marca 2011 r. do ministra kultury i dziedzictwa narodowego, Bogdana Zdrojewskiego.
List otwarty do ministra kultury i dziedzictwa narodowego
Aż dwa listy, 28 lutego i 4 marca, przesłał do ministra redaktor naczelny „Tygla Kultury”, Zbigniew W. Nowak, ubolewając nad tym, że w jubileuszowym roku pismu grozi upadłość.
17 marca redakcja „Tekstualiów” również ogłosiła apel i zwróciła się z nim do ministerstwa kultury.
Tego samego dnia w Fundacji Schumana odbyło się spotkanie poświęcone sytuacji pism niszowych w Polsce. Przed spotkaniem postawiono kilka pytań, określających obszar dyskusji: Czy i komu w Polsce potrzebna jest prasa niszowa? Czy interesy pism niszowych są dobrze reprezentowane? Czy rozwiązaniem problemów pism niszowych mogłoby być uregulowanie prawne/ustawa, czy może istnieją inne formy zapewnienia sprawnego funkcjonowania środowiskom pism nie-mainstreamowych?
Spotkanie moderował Igor Janke, który był – jak się okazało – autorem skutecznej interwencji u ministra kultury. Na tyle skutecznej, że minister nie dość, że w ekspresowym tempie odpowiedział na jego list otwarty, to jeszcze pozytywnie, sądząc po tym, że pismo „Fronda”, w sprawie m.in. którego Igor Janke w liście otwartym zwracał się do ministra kultury, po tej interwencji jednak dotację dostało.
Na spotkanie w Fundacji Schumana przybyło wiele osób reprezentujących środowisko wydawców i redaktorów czasopism niszowych. Warto – myślę – zwrócić uwagę na słowo niszowych, bowiem przez użycie takiego określenia zarówno wskazuje się na ograniczony zasięg tego typu inicjatyw wydawniczych, jak i tworzy pojemną kategorię, zdolną objąć czasopisma różnego rodzaju: społeczne, polityczne i kulturalne. Celowo stawiam przymiotnik kulturalne na ostatnim miejscu, by uświadomić, że w gruncie rzeczy to, co kulturalne, najczęściej ląduje na (szarym) końcu. Przecież gdyby Igor Janke pisał list otwarty do ministra kultury i upominał się w nim o czasopisma kulturalne, a nie – jak to uczynił – o te, które reprezentują światopoglądową opcję prawicową, minister z pewnością nie weryfikowałby podjętej przez siebie decyzji i nie przyjrzał się raz jeszcze liście czasopism, które otrzymały dofinansowanie, by nie przeoczyć wartościowych projektów. W tej akcji prawicowego publicysty i reakcji ministra kultury nie chodziło o kulturę, a o politykę, bo tylko ona tak naprawdę się liczy, o czym mówił Konrad Kęder, prezes FOKK, podczas spotkania w Fundacji Schumana: „(...) jesteśmy ofiarami nadmiernego upolitycznienia wszystkich sfer naszej rzeczywistości. Kultura również temu podlega”.
To tylko jedno z rozpoznań, o pozostałych wspomnę za moment, tymczasem odsyłam zainteresowanych całą wypowiedzią Konrada Kędera, jak i wystąpieniami innych osób biorących udział w spotkaniu, do zapisów, zarejestrowanych w ramach Warsztatów Analiz Socjologicznych.
Jednym z pozytywnych aspektów przeprowadzonej debaty w Fundacji Schumana ma być doprowadzenie do spotkania z ministrem Bogdanem Zdrojewskim, podczas którego zainteresowane redakcje będą miały okazję przekazać, i miejmy nadzieję omówić, postulaty związane z dotowaniem czasopism.
Powtórzmy w takim razie pozostałe postulaty naszej Fundacji, które pojawiły się podczas spotkania z redakcjami, a z którymi pójdziemy na planowane spotkanie z ministrem:
- odpolitycznienie konkursu dotacyjnego;
- dotowanie realnej zawartości czasopism, czyli nagradzanie merytoryki, a nie zaplecza organizacyjno-ekonomicznego;
- wzmacnianie mechanizmów finansowania czasopism opartych na prenumeracie;
- wyznaczenie budżetów osobno dla czasopism: społecznych, politycznych i kulturalnych.
Dodajmy jeszcze, że 24 marca ukazał się w portalu organizacji pozarządowych ngo.pl tekst Rafała Gęburi pt. Kontrowersje wokół czasopism kulturalnych.
Ten krótki przegląd nie przywołuje wszystkich wypowiedzi, z pewnością będą się pojawiać także kolejne, prosimy więc o nadsyłanie informacji o tych, które dotyczą czasopism kulturalnych i formułowane są w duchu pozytywnych rozwiązań.
PS 27 marca przyszła do nas wiadomość z kwartalnika „Nowy Obywatel”, że redakcja czasopisma sformułowała propozycje zmian związanych z zasadami dofinansowania czasopism. Można się z nimi zapoznać na stronie www „Nowego Obywatela”.
buduj Witrynę | © 2004 Fundacja Otwarty Kod Kultury | pytania? | kontakt